Alles wat je moet weten over afval scheiden

De zwarte, blauwe en groene containers kennen we wel; papier, restafval en de gft bak. Sinds een paar jaar is er ook de oranje container voor plasticafval. Al sinds ik klein ben scheiden we thuis het afval in de drie bakken, maar nooit heb ik me afgevraagd waarom we afval scheiden en ook niet wat er na het legen van de vuilnisbakken in de vuilniswagen gebeurt met het afval. Om me heen hoorde ik regelmatig verhalen dat scheiden eigenlijk weinig zin had, omdat het meestal toch op de grote hoop beland en wordt verbrand. Ik was nieuwsgierig hoe het proces daadwerkelijk zat en kwam erachter dat het scheiden van afval heel belangrijk is! Lees je mee? 

Wat gebeurt er met het afval?

De gescheiden afvalstromen worden allemaal apart verwerkt. De meeste stromen worden gerecycled worden. Soms wordt het product helemaal hergebruikt (kleding, meubels), maar soms krijgen ook alleen delen van het afval een nieuw leven. Hierbij kan je denken aan bepaalde metalen of stoffen van batterijen en apparaten en dergelijke. 

Alleen het afval dat echt niet kan worden hergebruikt, wordt verbrand. Hieronder vallen ook de restafval stromen. Hoe meer er dus (onnodig) bij het restafval belandt, hoe meer afval er dus wordt verbrand. Dit laat weer zien dat het dus des te belangrijker is om afval goed te scheiden, zodat de mate van restafval (ofwel verbranding) beperkt kan blijven! 

De verbranding van afval gaat naast luchtvervuiling gelukkig niet zonder dat er ook nuttig gebruik wordt gemaakt van het proces. De energie die wordt opgewekt met de verbranding wordt vaak gebruikt voor het opwekken van stroom of stadsverwarming. De resten afval die overblijven na de verbranding worden achteraf soms gebruikt voor het aanleggen van wegen. Minder dan 0,5% van het afval wordt daadwerkelijk (op een veilige manier) gestort en wordt niet voor andere doeleindes gebruikt. 

De voordelen van afvalscheiding

Zoals hierboven al kort is benoemd, is het uitgangspunt van afval scheiden dat materialen kunnen worden hergebruikt. Vanwege deze recycling zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig om de producten te maken. Hierbij kan je denken aan minder bomen gekapt voor papieren verpakkingen, minder aardolie voor plasticproductie en minder metalen voor apparaten en blikken. Voordeel van minder grondstoffen is ook dat de grond waarop anders materialen voor productie zouden worden geplant, gebruikt kunnen worden om voedsel te verbouwen.

Ook is het zo dat recyclen veelal minder energie kost dan het maken van nieuwe producten en/of materialen. Zo is er voor het maken van nieuw aluminium 20 keer zoveel energie nodig als voor het omsmelten van oud aluminium. En dit terwijl de kwaliteit van beiden vaak gelijk is! Super voordelig dus! Last but not least zorgt recycling er ook voor dat er in verhouding minder afval wordt verbrand; wat een positief effect kan hebben op het broeikaseffect. 

Zuiver afval is belangrijk bij afval scheiden

In Nederland is het systeem voor afval scheiden aardig duidelijk en dit maakt dat Nederland ook hoog scoort op het inzamelen en verantwoord verwerken van huishoudelijk afval. Veel mensen weten echter niet welk afval precies in welke bak hoort; terwijl dit wel heel belangrijk is voor het recycleproces. Het lukt bijvoorbeeld niet om papier te recyclen als er te veel plastic tussen zit of als het papier veel te vies of vettig is. Het afvalverwerkingsbedrijf probeert stromen vaak wel te zuiveren, maar dit kost veel tijd en geld. Daarbij is het zo dat de sterk ‘vervuilde’ afvalstromen helaas vaak toch in de verbrandingsoven belanden. Des te belangrijker om goed te letten op wat waar moet; zo las ik op de website van Milieu Centraal dat van de 180 kilo die we in de grijze bak gooien, 42 kilo écht restafval is (zie afbeelding). 

Figuur 1: Restafval wijzer 

Wat hoort er dan waar?  

Ik vind het belangrijk om in deze blog ook handvatten aan te rijken om het afval op een zo goed mogelijke manier te scheiden. Dit is waarom ik een aantal opvallende dingen heb samengevat en een korte tabel heb samengesteld. Het vormt een globaal overzicht over welk afval je in welke bak kan doen. Er zijn natuurlijk veel meer producten dan in de tabel staan. Er zijn verschillende applicaties en websites waarmee je gemakkelijk kan zien welk afval in welke bak moet, zoals bijvoorbeeld de afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal (1). Bij de opvallendheden staan verder een aantal voorbeelden van afvalproducten die vaak in de verkeerde bak belanden. Let hier in het vervolg op! Dan raken de afvalstromen vervuild en kan het minder makkelijk gerecycled worden. 

Wat valt er op als we kijken naar afval scheiden?

• Kassabonnetjes en pizzadozen mogen NIET bij het oud papier
  • Alleen ‘schoon’ papier mag bij het oud papier 
• Chips zakken, medicijn strips en andere dingen met een aluminiumlaagje mogen NIET bij het plastic afval gegooid worden, omdat ze vanwege de metaallaag niet goed gerecycled kunnen worden. 
• Lege drankkartonnen, blikjes en flesjes mogen wel bij het plastic afval
• Aarde, kolen en theezakjes mogen NIET bij GFT gegooid worden.
  • Alleen groenafval en dergelijke dat makkelijk en snel gecomposteerd/ verteerd kan worden. Theezakjes bevatten hiernaast ook vaak microplastics of kunststof, wat het composteerproces ook verstoord. 

Globale afvalwijzer: 

Handig: Veel van de informatie die ik heb gebruikt, komt van de website van Milieu Centraal. Dus als je meer wil weten, kan je daar altijd een kijkje nemen! 

Ik hoop dat je iets aan deze blog hebt en mocht je nog andere goede tips hebben voor lezers, laat het dan in een reactie onder deze blog achter!

Liefs,
Roos

Fotograaf uitgelichte afbeelding: @kiraschwarz