De week zonder vlees is inmiddels alweer voorbij, maar dat betekent niet dat we niet meer bij het onderwerp stil kunnen staan. In deze blog neem ik je graag mee in de gelijkenissen tussen de transitie van roken naar niet-roken met vlees naar geen-vlees. Hierbij focus ik ook op de lessen die we hieruit kunnen leren. Is vlees eten het nieuwe roken?
Ongeveer 50 jaar geleden dacht men dat roken geen kwaad kon voor de gezondheid. Maar liefst 90 procent van de Nederlandse mannelijke bevolking rookte toentertijd. Het was stoer om te roken, overal stonden asbakken, in elke reclame rookte wel iemand en als je niet meedeed, werd je raar aangekeken. Echter, toen aan het licht kwam dat roken schadelijke effecten had voor de gezondheid (met name longkanker), kwam er langzaam verandering in de rookpatronen van mensen. Stapje voor stapje stopten mensen met roken, waarbij steeds grotere groepen zich fanatiek tegen het roken begonnen te keren. Pas nadat dit in grote getale gebeurde, kwamen er reacties vanuit de overheid om het roken aan te pakken. Voorbeelden zijn de rookverboden in het openbaar vervoer, op werkplekken en in restaurants en cafés. Conclusie: deze transitie is niet vanzelf gegaan. Het heeft een hele poos geduurd voordat er daadwerkelijk vanuit een hoger level actie werd ondernomen.
Net als met roken, komt de laatste jaren steeds meer aan het licht dat de vleesconsumptie veel nadelen met zich mee kan brengen. Er is dan ook al een duidelijk zichtbare (zie de schappen in de supermarkt) transitie gaande waarbij mensen de keuze maken voor een flexitarisch, vegetarisch of veganistisch dieet. Het doel hierbij is om de consumptie van vlees te verminderen. Ieder doet dit ook met zijn eigen reden; het milieu, het dierenwelzijn of voor de gezondheid. Ik kan er veel woorden aan vuil maken, maar onderstaand filmpje laat heel mooi zien hoe vegetarisch en/of plantaardig eten bij kan dragen aan meer beschikbaar land voor de natuur, minder broeikasgassen vanuit de veehouderij en verminderd watergebruik. Wat vind jij? Is vlees eten het nieuwe roken?
Vleesvrije initiatieven
De laatste tijd zien we ook steeds meer initiatieven opkomen die strijden voor eerlijkere prijzen voor het vlees, betere keurmerken en meer plantaardige opties. Echter worden de transities volgens Jan Rotman (2018) zelden door technologische vooruitgang gedreven. Het gaat meer om de sociale norm en om de gedragsveranderingen waarmee die gepaard gaat. Het beste is om die gedragsverandering van onderen op te bouwen. Als je het gedrag van mensen wil veranderen, werkt dit het makkelijkst als we het in kleine stapjes doen. Dit voorkomt dat mensen terugvallen in hun normale gedragspatroon. Vele verhalen die ook de rondte gaan (zie Maartje zelf; hoe dat ging lees je in haar boek ‘De Kracht van Teruggeven’), zie je dat ze eerst beginnen met minder vlees en uiteindelijk eindigen in een vegetarisch en veganistisch eetpatroon.
Moraal van het verhaal? Verandering kost tijd! We doen allemaal ons best om de wereld een stukje beter te maken. Blijf hier dus vooral mee doorgaan! Alle kleine stapjes helpen. Blijf petities tekenen, blijf vegetarische recepten koken, blijf je verdiepen in de industrie en in de kleine dingen die jij kan blijven doen om je vleesconsumptie te verminderen. We kunnen een volledige transitie alleen bereiken als we doorzetten en met z’n allen voor een betere toekomst gaan. Een betere toekomst op zoveel gebieden door één kleine aanpassing in je dieet. Verbeteringen op het gebied van duurzaamheid, dierenleed, beschikbaar land en het watergebruik. Een extra week (of langer) zonder vlees. Doe je mee?
Liefs,
Roos
Geïnspireerd door Jan Rotman en zijn interview met NPO ~ https://www.npo3.nl/brandpuntplus/transitie-vlees
Photo by Alexandra Fuller on Unsplash