Toen ik ging Googlen naar ‘klimaatoptimisme’ kwam ik bij verschillende klimaat ontkenners (?!) uit. Whooo, dat was niet de bedoeling! Klimaatoptimisme heeft naar mijn mening te maken met hoe je met een bepaalde situatie omgaat, niet of je de effecten ervan wel of niet kunt overzien. Daarom begin ik deze blog met het benoemen van het probleem, kort maar krachtig. Dit stuk mag je overslaan als je weet dat er een probleem is en opzoek bent naar oplossingen ;-). Deze blog gaat verder namelijk over hoe je omgaat met een probleem zo groot en complex als klimaatverandering. Mijn coping is: positivisme. En in deze blog zal ik je uitleggen waarom + hoe jij ook klimaatoptimist kan worden.
Het valt niet mee, er is een heel groot complex probleem gaande
Voor het geval dat je twijfelt, niet zo goed weet hoe groot de schade nu echt is of gewoon nieuw bent in dit thema (dat mag allemaal trouwens!): we hebben een probleem. En dat is het volgende: doordat de mens deze planeet en alles wat daarop leeft manipuleert en naar eigen hand zet veranderd de natuur. De zeespiegel stijgt, de gemiddelde temperatuur op aarde stijgt, spontane bosbranden worden heviger en langer, tornado’s en orkanen worden sterker en de ijskappen smelten. het IPCC (het klimaatpanel van de VN waar duizenden wetenschappers uit de hele wereld aan meewerken) is duidelijk: de mens is de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde.
Ondertussen is klimaatverandering ook niet meer van de toekomst en is het geen ver-van-je-bed-show meer. Klimaatverandering is hier en nu en het nu al onomkeerbare effecten. Nu al zorgt de stijgende temperatuur voor een meer droogtes en stormen. Oogsten mislukken en mensen worden verdreven doordat de grond niet meer vruchtbaar genoeg is. Deze problemen worden erger en gaan grotere groepen mensen raken naarmate de temperatuur stijgt. De zeespiegelstijging kennen we wel, maar er zijn nog veel meer andere effecten; zoals een gebrek aan zoet water, extreme hitte en steeds heviger bosbranden. Daarnaast heeft temperatuurstijging op aarde ook een ingrijpende invloed op de biodiversiteit en het leven in de zee.
Van realist tot optimist, in de actie modus!
Ja er zijn problemen. Groot en complex, dat mag je niet vergeten. Maar, er is een hele grote maar aan dit verhaal. Wanneer je je alleen maar blijft focussen op deze grootsheid van het probleem wordt je lamgeslagen. Het is zo groot, geen mens die dat kan oplossen. Gevolg: kop in het zand, bagatelliseren of helemaal negeren van het probleem. Het is goed dat je realistisch bent over het probleem, maar zorg ervoor dat je optimistisch genoeg blijft zodat je er wat aan kan doen!
Wat is Klimaatoptimisme?
Zoals ik in de inleiding al aangaf is klimaatoptimisme naar mijn mening iemand die het probleem erkend, verantwoordelijkheid voor zijn deel pakt en bezig is met oplossingen en aanpakken. Klimaatoptimisme zegt dus niks over hoe optimistisch iemand is over klimaatverandering, dat punt zijn we wat mij betreft allang voorbij. Maar wat ik zelf heel erg merkte is dat ik angstig werd. Hoe ziet de toekomst eruit als ik zometeen 40 of 50 jaar ben? Op TV en op het nieuws las ik alleen maar wat er allemaal mis was, wat er allemaal fout ging. Dat was niet het nieuws wat ik wilde horen! Dus ik ging googelen en luisteren naar mensen in mijn ‘groene bubbel’. Wat gebeurt er nu al WEL? Wie zetten zich in tegen klimaatverandering? Zijn er bedrijven, partijen of andere grote spelers die al wel iets doen? En wat bleek: DIE ZIJN ER! En veel ook! Ik werd overweldigd met een gevoel van enthousiasme, daadkracht en ik wilde ook bijdragen! Opeens vond ik dit hele klimaat-gebeuren best wel interessant. Want als mensen het hebben verkloot, moeten mensen het toch ook op kunnen lossen?
Met die gedachte ben ik Happy Times Magazine gestart. In eerst instantie alleen een nieuwsbrief waarin ik wekelijks positief klimaatnieuws deel. Ondertussen zijn we met een team van 6 meiden die wekelijks werken aan het schrijven van blogs (praktische tips om duurzamer te leven, inspirerende interviews en product reviews van duurzame merken), hebben we een Instagram account waar de blogs worden gedeeld, maar waar ook video’s te vinden zijn met tips en tricks en grappige meme’s die het thema luchtig houden en voor herkenning zorgen.
Klimaatoptimisme en naïviteit
“Ach meisje, doe niet zo Naïef” is een opmerking die ik vaker krijg dan ik had verwacht. Ik heb uiteraard mijn research gedaan en ik doe dit niet voor niks. Als ik niet had geloofd dat menselijk handelen invloed heeft, was ik hier nooit aan begonnen! Feit is: 49% van alle CO2 uitstoot wordt veroorzaakt door de rijkste 10% van de wereldbevolking. Als Nederlander hoor je al snel bij die rijkste 10% en dat is dus ook precies waarom het WEL zin heeft om duurzaam te leven. En wist je dat een wereldwijde mobilisatie van burgers voor de klimaatconferentie van Parijs eind 2015 ervoor heeft gezorgd dat het ambitieuze streven van maximaal anderhalve graad Celsius opwarming in het Verdrag belandde? Wij, jij en ik, hebben veel meer macht en invloed op de klimaatcrisis dan we misschien willen geloven. Want bij invloed hoort ook een stukje verantwoordelijkheid. En verantwoordelijkheid is niet altijd leuk, soms zelfs heel zwaar, maar wel echt nodig.
Zoals Jelmer Mommers van De Correspondent een zei: “daden die nu weinig lijken uit te halen, kunnen een keten van gebeurtenissen in gang zetten met een uitkomst die grootser en meeslepender is dan je ooit had kunnen denken. De samenleving is al vaker radicaal veranderd en verbeterd, niet door de krachten van de natuur, maar door mensen zelf.”
Hoe word ik Klimaatoptimist?
Klimaatoptimist is een term die verzonnen is, het is een titel die ik mezelf heb gegeven en een kreet die op het internet rondzwerft. Een definitie is er niet en er is ook geen gouden standaard of rolmodel. Maar als we het hebben over hoe ik het interpreteer in deze blog, is het iemand die de problemen onder ogen ziet, maar niet bang is om aan de oplossing te werken. Een klimaatoptimist is een state-of-mind, een copingsstrategie of misschien zelfs een beschermingsmechanisme. Het is een mindset waardoor de kans minder groot is dat je er een angst of klimaatdepressie aan overhoudt. Ja, dit zijn termen die bestaan en er zijn mensen die hieraan leiden. En dat is verschrikkelijk! Middels klimaatoptimisme probeer ik mijn mentale gezondheid te beschermen.
Het belangrijkste is dat je focust op wat er al wel goed gaat én daar jouw steentje aan bijdraagt. Als consument kun je bijdragen door je voetafdruk te verkleinen. Als werknemer kun je je organisatie helpen vergroenen. En als burger kun je je stem gebruiken: in het stemhokje en daarbuiten. Je kan minder vliegen, vaker de fiets pakken, je huis isoleren, minder spullen en kleding kopen, meer plantaardig en minder dierlijk eten, groene stroom opwekken of kopen, het openbaar vervoer gebruiken, de verwarming niet onnodig aan laten staan en ga zo nog maar even door!
Wordt klimaatoptimist door je in te schrijven voor onze wekelijkse nieuwsbrief met positief duurzaam nieuws!
“Onze situatie is, kortom, complex. We weten dat de verandering die we al veroorzaakt hebben, nog eeuwenlang zal doorwerken. We weten ook dat er een groene revolutie aan de gang is. En we weten dat burgers, bedrijven en overheden de toekomst gezamenlijk vormgeven.”
Jelmer Mommers, De Correspondent